Simon Ettekoven en Jan Hooiveld
Groningen/Houten 2010: Noordhoff Uitgevers. ISBN 978 90 01 77127 0.
270 blz. Prijs: € 34,95. Ondersteund via www.pabowijzer.nl.
Invoegen: foto van boek (beide kanten!)
Is leren nu ontwikkelen of is het iets anders?
Dit boek is in eerste instantie geschreven voor studenten aan de pabo en leraaropleidingen, leerkrachten, zij-instromers, kortom iedereen die met leerlingen werkt of wil werken. Dat maakt het tevens interessant voor professionals binnen een IKC aangezien zij gezamenlijk de verantwoordelijkheid dragen voor de ontwikkeling van deze leerlingen. Natuurlijk is het boek geschreven vanuit een onderwijsperspectief en is de taal niet aangepast op de IKC context. Toch biedt met name het theoriedeel een waardevolle bron om met alle professionals in een IKC een inhoudelijke dialoog aan te gaan over het leren en de ontwikkeling van kinderen.
Indeling boek
Het boek bestaat uit twee delen; de ene zijde van het boek is het praktijkdeel (‘Over de praktijk van onderwijzen’). Dit deel helpt de lezer bij het voorbereiden en uitvoeren van onderwijsactiviteiten. De andere zijde is het theoriedeel (‘Over de theorie van leren’) dat zich meer richt op de kennisbasis van leerkrachten.
Elk hoofdstuk van beide delen begint met een casusbeschrijving en een startopdracht en wordt afgesloten met een samenvatting, een lijst van kernbegrippen en vragen.
De volgende uitgangspunten staan voor beide delen centraal:
- De leerkracht maakt keuzes
- De leerkracht als persoon doet ertoe
- De leerkracht is een vakman
- Het gaat om leren
- Onderwijzen en leren moeten samengaan
- Het is belangrijk situationeel te handelen
- Reflectie is de basis van professionele ontwikkeling
Het praktijkdeel
Het praktijkdeel is opgebouwd aan de hand van de volgende hoofdstukken: 1) Voor je begint, 2) Start en aandacht richten, 3) Instructie, 4) De leerling aan het werk, 5) Afronding van het leerproces. Sterk is dat er door het hele boek geregeld wordt afgewisseld tussen inhoud en voorbeelden. Ook worden er door de tekst heen opdrachten gegeven die het doel hebben de lezer na te laten denken over de theorie en de vraag hoe hij die zelf in de praktijk toepast.
De ondersteunende website biedt het e-book, toetsvragen met feedback en samenvattingen per hoofdstuk.
Het theoriedeel
In het theoriedeel wordt een kennisbasis geboden door de volgende hoofdstukken: 1) Over leren, 2) Leren sturen, 3) De leerkracht, 4) De leerling en 5) De school.
Onderwerpen die in het theoriedeel aan de orde komen zijn: Leren: Wat is leren eigenlijk en wat is er nodig om te leren? Sturing: Wat is de rol van de leerkracht in de sturing van het leerproces en wat is de rol van de leerling? Leerlingen: Wat moet je weten van een leerling om passend en effectief onderwijs te geven? Leerkrachten: Wat moet je over jezelf in de rol van leerkracht weten om een goede leerkracht te zijn? De school: Wat heeft een school als organisatie te maken met je werk als leerkracht?
Ook dit deel kent een groot aantal vragen en opdrachten, iets dat juist bij het verwerken van theorie en kennis noodzakelijk is. Daarnaast biedt het de lezer de kans om verder te lezen over specifieke onderwerpen door de aanbevolen literatuurlijst aan het einde van ieder hoofdstuk.
Relevant voor IKC?
Jazeker! Een integraal kindcentrum heeft als doel om langs doorgaande leerlijnen een optimale ontwikkelomgeving te bieden voor kinderen. De kwaliteit van de samenwerking tussen de professionals binnen zo’n integrale voorziening is daarmee een belangrijke succesfactor. Één van de manieren om die samenwerking te bevorderen is door met alle professionals de dialoog te voren over de visie en de missie van een IKC. Wat willen we samen en hoe bereiken we dat?
Met name het theoriedeel is een prachtig document dat kan als bron kan dienen voor zo’n dialoog. Wat is ontwikkelen en leren nou eigenlijk, wat moet je over jezelf weten om een goede professional te zijn en in welke organisatie kom je het beste tot je recht?
Allemaal wezenlijke vragen die zowel tijdens onderwijs, opvoeding, ontwikkeling, opvang en ontspanning (Schreuder et al., 2008) aan de orde komen.
Daarnaast biedt het (theorie) boek een basis om te reflecteren op het werk met kinderen. De vragen en opdrachten maken dat je de theorie steeds moet vertalen naar je eigen praktijk en daarover het gesprek kan aangaan met teamleden. Een mooie manier om je als IKC team te ontwikkelen en daarmee de onderlinge samenwerking te bevorderen!
Joanneke Niels, mei 2011
